Z twarzy podobny zupełnie do nikogo

Wpis poświęcony będzie akwareli oferowanej dzisiaj na jednej z zagranicznych aukcji. Pracy niezauważonej lub pominiętej przez Polish Art Corner – wyśmienity blog poświęcony polskim artystom na zagranicznych aukcjach. Dlaczego przypuszczam, że mogła być pominięta? Jest to anonimowa akwarela, stanowiąca szkic bitwy kawaleryjskiej, namalowana na odwrotnej stronie listu z 1839 roku. Akwarela jest niewyraźna, całość na 9,8 na 13,7 cm., a list na odwrocie został przycięty tak, żeby kartka została dopasowana do kompozycji. W konsekwencji spora część tekstu została przycięta i to co można odczytać, brzmi następująco:

[Pok]ładając zaufanie w patriotycznych uczuciach i chętnem […]

[poświę]ceniu swych usług dla ogólnego dobra obywatela An[…]

[…]zyńskiego; postanowiła zaprosić Go i niniejszem najup[rzejmiej]

[…]; ażeby raczył zająć miejsce [… g]ronie jako Członek

[…]a przybydź na posie[d…] 5ym Września r. b. o[…]

[…]łudnia odbydź s[…]e._

Na posiedzeniu Komisji w Paryżu przy ulicy

[Rue] St André des arts 54. Dnia 10 Września 1839 r._

[…] Krystyn Ostrowski K. Parczewski […]

Jak łatwo zauważyć, przycięte zostało imię i nazwisko adresata listu p. An[…] […]zyńskiego. Jak je rozpoznać? Punktem wyjścia musi być ustalenie nazwy przywołanego Komitetu. Znamy nazwiska dwóch jego członków i adres spotkań. Przy Rue Saint André des arts 54 w Paryżu siedzibę miała redakcja Pielgrzyma Polskiego, jednego z czasopism wydawanych przez Wielką Emigrację. Prywatnie było to mieszkanie Jana Olrycha Szanieckiego, w czasie powstania styczniowego ministra sprawiedliwości w Rządzie Narodowym. Na emigracji jedną z jego licznych aktywności było pełnienie funkcji prezesa Komisji Funduszów Emigracji Polskiej. Organizacji stawiającej sobie za cel zbieranie środków na pomoc socjalną emigrantom. Jej członkami byli także wymienieni w cytowanym liście Krystyn Ostrowski i Konstanty Parczewski.

Skoro rozszyfrowaliśmy już Komisję, do której zaproszony został adresat listu, pozostaje rozszyfrować jego nazwisko. Najlepiej sprawdzając listę jej członków pod koniec 1839 lub na początku kolejnego roku. Szczęśliwie w zasobach biblioteki cyfrowej Biblioteki Kórnickiej PAN opublikowana została odezwa Komisji z 21 lutego 1840 roku, opublikowana w związku ze śmiercią Jana Szanieckiego. Podpisali się pod nią wszyscy członkowie Komisji: Romuald Giedroyć, Antoni Oleszczyński, Napoleon Orda, Krystyn Ostrowski, Konstanty Parczewski i Wiktor Szokalski. Tym samym okazuje się, że tajemniczy An[…] […]zyńskiego to Antoni Oleszczyński, znany grafik. Absolwent Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu, który naukę kontynuował w Paryżu i Florencji. Znany głównie ze swoich miedziorytów wykonanych na zlecenie Leonarda Chodźki W konsekwencji samą akwarelę można identyfikować jako przypuszczalną pracę tego artysty. Zakładam, że posłużył się niepotrzebnym listem do sporządzenia szkicu.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.